ប្រវត្តិ សង្ខេប រដ្ឋសភា-History of National Assembly by សង្ខេប Sangkeb

សាវតារដ្ឋសភា

I-សេចក្តីផ្តើមៈ

   ប្រទេសកម្ពុជាជាព្រះរាជាណាចក្រ ដែលព្រះមហាក្សត្រទ្រង់ប្រតិបត្តិតាមរដ្ឋធម្មនុញ្ញ និងតាមលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យសេរី ពហុបក្ស ជារដ្ឋឯករាជ្យ អធិបតេយ្យ សន្តិភាព អព្យាក្រឹត អចិន្ត្រៃយ៍ និងមិនចូលបក្សសម្ព័ន្ធ មានទីតាំងស្ថិតនៅក្នុង ភូមិភាគអាស៊ី-អាគ្នេយ៍ មានផ្ទៃក្រឡា ១៨១.០៣៥ គីឡូម៉ែត្រការ៉េ មានភ្នំពេញជារាជធានី និងមាន រាជធានី-ខេត្ត៖ ២៥ ក្រុងចំនួន២៧ ស្រុកចំនួន១៦២ ខណ្ឌចំនួន១៤ ឃុំចំនួន១.៤០៥ សង្កាត់ចំនួន២៥១ និងភូមិចំនួន ១៤.៤០៥ មានប្រជាពលរដ្ឋជាង ១៥លាននាក់។

-ភាសា និងអក្សរដែលប្រើជាផ្លូវការ គឺភាសា និងអក្សរខ្មែរ ហើយព្រះពុទ្ធសាសនាជាសាសនារបស់រដ្ឋ។
-អំណាចទាំងអស់ជារបស់ប្រជាពលរដ្ឋ ហើយអំណាចបែងចែកដាច់ពីគ្នា​ រវាងអំណាចនីតិប្បញ្ញត្តិ អំណាចនីតិប្រតិបត្តិ និងអំណាច តុលាការ។

 

ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ត្រូវបានអាណានិគមនិយមបារាំងត្រួតត្រាពីឆ្នាំ១៨៦៣ ដល់ ឆ្នាំ១៩៥៣ ។ ក្នុងរជ្ជកាលព្រះបាទ ស៊ីសុវត្ថិ មានព្រះរាជប្បញ្ញត្តិមួយ ចុះថ្ងៃទី១៨ ខែមីនា ឆ្នាំ១៩១៣ សម្រេចបង្កើតសភាពិគ្រោះយោបល់ដែលមាន សមាជិក៣៩រូប តំណាងឱ្យ១០ ខេត្ត-ក្រុង។ នេះជាសញ្ញាដំបូង នៃការកកើតសភា។

-ថ្ងៃទី១០ ខែមេសា ឆ្នាំ១៩៤០ សភាពិគ្រោះយោបល់បានកែប្រែទៅជាសភាតំណាងប្រជាជនកម្ពុជា ក្រោមរជ្ជកាលព្រះបាទ ស៊ីសុវត្ថិ មុនីវង្ស។

-ថ្ងៃទី២៩ ខែមីនា ឆ្នាំ១៩៤៥ ការបង្កើតសភាពិគ្រោះយោបល់ ដែលមានសមាជិក៣៣រូប តំណាងឱ្យ ១៤ ខេត្ត-ក្រុង។

-ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ១៩៤៥ ការបង្កើតគណៈកម្មការបារាំង-ខ្មែរមួយ ដើម្បីរៀបរៀងសេចក្តីព្រាងរដ្ឋធម្មនុញ្ញដំបូង។

-ឆ្នាំ១៩៤៦ មានព្រះរាជក្រម៤ សម្រេចផ្តល់សេរីភាពសារព័ត៌មាន សេរីភាពបង្កើតសមាគម សេរីភាពបង្កើតគណបក្សនយោបាយ និងឱ្យ ប្រើច្បាប់បោះឆ្នោតសាកលជ្រើសតាំងរដ្ឋសភាបណ្តោះអាសន្ន (សភាធម្មនុញ)។

-ថ្ងៃទី០១ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ១៩៤៦ ការបោះឆ្នោតសាកលលើកដំបូងនៅកម្ពុជាជ្រើសតាំង សមាជិកសភាធម្មនុញ្ញ ៦៧រូប មានបេសកកម្ម តាក់តែង និងអនុម័តរដ្ឋធម្មនុញ្ញទី១ នៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ដែលត្រូវបានប្រកាសឱ្យប្រើនៅថ្ងៃទី៦ ខែឧសភា ឆ្នាំ១៩៤៧។
 

ខាងក្រោមនេះ គឺជាតារាងស្តីពីប្រវត្តិរបស់រដ្ឋសភាកម្ពុជា ពីការកកើតមកដល់បច្ចុប្បន្ន ៖

 

ល.រ	រដ្ឋសភា រយៈកាល	ចំនួនគណបក្ស	ចំនួនអាសនៈ	កាលបរិច្ឆេទបោះឆ្នោត
១	សភាធម្មនុញ្ញ ១៩៤៦-១៩៤៧	ពហុបក្ស	៦៧	០១-០៩-១៩៤៦
២	រដ្ឋសភា ១៩៤៧-១៩៥១	ពហុបក្ស	៧៥	២១-១២-១៩៤៧
៣	រដ្ឋសភា ១៩៥១-១៩៥៣	ពហុបក្ស	៧៨	០៩-០៩-១៩៥១
៤	រដ្ឋសភា ១៩៥៥-១៩៥៨	បក្សតែមួយ	៩១	១១-០៩-១៩៥៥
៥	រដ្ឋសភា ១៩៥៨-១៩៦២ (១ )	បក្សតែមួយ	៦១	២៣-០៩-១៩៥៨
៦	រដ្ឋសភា ១៩៦២-១៩៦៦	បក្សតែមួយ	៧៧	១០-០៦- ១៩៦២
៧	រដ្ឋសភា ១៩៦៦-១៩៧២	បក្សតែមួយ	៨២	១១-០៩-១៩៦៦
៨	សភាជាតិ សាធារណរដ្ឋខ្មែរ១៩៧២-១៩៧៥	បក្សតែមួយ	១២៦	០៣-០៩-១៩៧២
០៩	សភាតំណាងប្រជាជនកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ (២ )	បក្សតែមួយ	២៥០	២០-០៣-១៩៧៦
១០	សភាសាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតកម្ពុជា ១៩៨១-១៩៩៣	បក្សតែមួយ	១១៧	០១-០៥-១៩៨១
១១	សភាធម្មនុញ្ញ ១៩៩៣	ពហុបក្ស	១២០	២៣ . ២៨-០៥-១៩៩៣
១២	រដ្ឋសភានីតិកាលទី ១ ១៩៩៣-១៩៩៨	ពហុបក្ស	១២០	២៣ . ២៨-០៥-១៩៩៣
១៣	រដ្ឋសភានីតិកាលទី ២ ១៩៩៨-២០០៣	ពហុបក្ស	១២២	២៦-០៧-១៩៩៨
១៤	រដ្ឋសភានីតិកាលទី ៣ ២០០៣-២០០៨	ពហុបក្ស	១២៣	២៧-០៧-២០០៣
១៥	រដ្ឋសភានីតិកាលទី ៤ ២០០៨-២០១៣	ពហុបក្ស	១២៣	២៧-០៧-២០០៨
១៦	រដ្ឋសភានីតិកាលទី ៥ ២០១៣ ដល់បច្ចុប្បន្ន	ពហុបក្ស	១២៣	២៨-០៧-២០១៣
១៧	រដ្ឋសភានីតិកាលទី ៦ ២០១៨ ដល់បច្ចុប្បន្ន	ពហុបក្ស	១២៥	២៩-០៧-២០១៨

រដ្ឋសភានីតិកាលទី៦ កើតចេញពីការបោះឆ្នោតសកល កាលពីថ្ងៃទី២៩ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០១៨ តាមប្រព័ន្ធសមាមាត្រ មាន២៥​មណ្ឌល រាជធានី-ខេត្ត មានគណបក្សនយោបាយចំនួន២០ចូលរួម។ ប្រជាពលរដ្ឋបានចុះឈ្មោះបោះឆ្នោតចំនួន ៨.៣៨០.២១៧នាក់ ប្រជាជន បានទៅ​បោះឆ្នោតចំនួន ៦.៩៥៦.៩០០នាក់ ស្មើនឹង ៨៣,០២%។ អាសនៈដែលទទួលបាន៖ គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ១២៥ អាសនៈ ស្មើនឹង១០០%។ តំណាងរាស្រ្តសរុបចំនួន១២៥រូប ក្នុងនោះ​តំណាងរាស្ត្រស្ត្រី២៥រូប ស្មើនឹង២០% តំណាងរាស្រ្ត ជនជាតិភាគតិចចំនួន ៧រូប ក្រុមសមាជិកសភាកម្ពុជា នៃអ្នកនយោបាយស្រ្តីត្រូវបានបង្កើត។

រដ្ឋសភានីតិកាលទី៦ បានបើកសម័យប្រជុំដំបូង ក្រោមព្រះរាជាធិបតីភាពដ៏ខ្ពង់ខ្ពស់របស់ ព្រះករុណា ព្រះបាទសម្តេច​ព្រះបរមនាថ នរោត្តម សីហមុនី ព្រះមហាក្សត្រ នៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា នៅថ្ងៃពុធ ទី៥ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០១៨។ តំណាងរាស្រ្ត​បានធ្វើសច្ចា ប្រណិធាន នៅព្រះបរម រាជវាំង មុនចូលកាន់តំណែងនៅរសៀលថ្ងៃដដែល។

រដ្ឋសភាបានប្រជុំក្រោមអធិបតីភាព សម្តេចអគ្គមហាពញាចក្រី ហេង សំរិន ព្រឹទ្ធសមាជិករដ្ឋសភា ​ដើម្បីបោះឆ្នោតជ្រើសតាំង​ ប្រធាន អនុប្រធានរដ្ឋសភា ប្រធាន អនុប្រធានគណៈកម្មការជំនាញ និងផ្តល់សេចក្តីទុកចិត្តរាជរដ្ឋាភិបាល នៅថ្ងៃទី៦ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០១៨។

 

Via: http://nac.org.kh/article/10